کد مطلب:239 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:345
شرایط لباس نمازگزار
(مسأله 824) لباس نمازگزار شش شرط دارد:
اوّل: آن كه پاك باشد. دوم: آن كه مباح باشد. سوم: آن كه از اجزای مردار نباشد.چهارم: آن كه از اجزای حیوان حرام گوشت نباشد. پنجم و ششم: آن كه اگر
[141]
نمازگزار مرد است، لباس او ابریشم خالص و طلاباف نباشد. تفصیل اینشروط در مسائل آینده بیان می شود.
شرط اوّل: لباس نمازگزار باید پاك باشد و اگر كسی عمداً با بدن یا لباس نجس نماز بخواند، نمازش باطل است.
(مسأله 825) كسی كه نمی داند نماز با بدن و لباس نجس باطل است، اگر در ندانستن حكم مسأله مقصر باشد و با بدن یا لباس نجس نماز بخواند، نمازش باطل می باشد.
(مسأله 826) اگر به واسطه تقصیر در ندانستن مسأله، نجاست چیز نجسی را نداند، مثلاً نداند عرق كافر غیر كتابی نجس است، و با آن نماز بخواند، نمازش باطل است.
(مسأله 827) اگر نداند كه بدن یا لباسش نجس است و بعد از نماز بفهمد نجس بوده، نماز او صحیح است ولی، احتیاط مستحب آن است كه اگر وقت دارد دوباره آن نماز را بخواند.
(مسأله 828) اگر فراموش كند كه بدن یا لباسش نجس است و در بین نماز یا بعد از آن به خاطر آورد، باید نماز را دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید.
(مسأله 829) اگر بدن یا لباس كسی كه در وسعت وقت مشغول نماز است در بین نماز نجس شود و پیش از آن كه چیزی از نماز را با نجاست بخواند، متوجّه این موضوع شود یا بفهمد كه بدن یا لباس او نجس است و شك كند كه همان وقت نجس شده یا از قبل نجس بوده، در صورتی كه آب كشیدن بدن یا لباس یا عوض كردن لباس یا بیرون آوردن آن، نماز را به هم نزند، باید در بین نماز بدن یا لباس را آب بكشد یا لباس را عوض نماید یا اگر چیز دیگری عورت او را پوشانده، لباس را بیرون آورد. ولی، اگر به نحوی باشد كه در صورت آب كشیدن بدن یا لباس یا تعویض یا بیرون آوردن لباس، نماز به هم بخورد باید نماز را رها كند و دوباره با بدن و لباس پاك نماز بخواند.
(مسأله 830) اگر لباس كسی كه در تنگی وقت مشغول نماز است در بین نماز نجس شود و پیش از آن كه چیزی از نماز را با نجاست بخواند بفهمد كه نجس شده یا بفهمد كه لباس او نجس است و شك كند كه همان وقت نجس شده یا از پیش نجس بوده، در صورتی كه آب كشیدن یا عوض كردن یا بیرون آوردن لباس نماز را به هم نزند و بتواند
[142]
لباس را بیرون آورد، باید لباس را آب بكشد یا عوض كند یا اگر چیز دیگری عورت او را پوشانده، لباس را بیرون آورد و نماز را تمام كند. اما، اگر چیز دیگری عورت او را نپوشانده باشد و لباس را نیز نتواند آب بكشد یا عوض كند، باید لباس را بیرون آورد و به دستوری كه برای برهنگان گفته شد نماز را تمام كند و احتیاطاً آن را با لباس و بدن پاك قضا نیز بنماید، ولی چنانچه به گونه ای باشد كه اگر لباس را آب بكشد یا عوض كند، نماز به هم بخورد و به واسطه سرما و مانند آن نیز نتواند لباس را بیرون آورد، باید با همان حال نماز را تمام كند و نماز او صحیح است.
(مسأله 831) اگر بدن كسی كه در تنگی وقت مشغول نماز است در بین نماز نجس شود و پیش از آن كه چیزی از نماز را با نجاست بخواند متوجّه این موضوع شود یا بفهمد بدن او نجس است و شك كند كه همان وقت نجس شده یا از پیش نجس بوده، در صورتی كه آب كشیدن بدن نماز را به هم نزند، باید آن را آب بكشد و اگر نماز را به هم بزند، باید با همان حال نماز را تمام كند و نماز او صحیح است.
(مسأله 832) كسی كه در پاك بودن بدن یا لباس خود شك دارد، اگر پیش از زمان شك، علم به نجاست آن نداشته، باید آن را جستجو كند و اگر اثری از نجاست در آن نیافت و پس از نماز فهمید كه نجس بوده، نمازش صحیح است ولی اگر پیش از نماز جستجو نكند، احتیاطاً باید نمازش را اعاده كند و اگر وقت آن گذشته باشد، آن را قضا نماید; و اگر پیش از آن كه شك كند، می دانسته كه لباس یا بدنش نجس است و سپس شك كرد و پس از نماز فهمید كه در حال نماز نجس بوده، باید نماز خود را اعاده كند و اگر وقت گذشته باشد، آن را قضا نماید.
(مسأله 833) اگر لباس را آب بكشد و اطمینان یابد یا یقین كند كه پاك شده است و با آن نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد پاك نشده، احتیاطاً باید نماز را اعاده كند و اگر وقت آن گذشته باشد، آن را قضا نماید.
(مسأله 834) اگر خونی در بدن یا لباس خود ببیند و یقین یا اطمینان یابد كه از خونهای نجس نیست، مثلاً اطمینان یابد كه خون پشه است، چنانچه بعد از نماز بفهمد از خون هایی بوده كه نمی شود با آن نماز خواند، احتیاطاً باید نماز را اعاده كند و اگر وقت آن گذشته باشد، آن را قضا نماید.
[143]
(مسأله 835) اگر اطمینان یابد خونی كه در بدن یا لباس اوست، خون نجسی است كه نماز با آن صحیح است، مثلاً اطمینان یابد خون زخم و دمل است، چنانچه بعد از نماز بفهمد خونی بوده كه نماز با آن باطل است، احتیاطاً باید نماز را اعاده كند و اگر وقت آن گذشته باشد، آن را قضا نماید.
(مسأله 836) اگر نجس بودن چیزی را فراموش كند و بدن یا لباسش با رطوبت به آن برسد و در حال فراموشی نماز بخواند و بعد از نماز به خاطر آورد، نماز او صحیح است. ولی، اگر بدنش با رطوبت به چیزی كه نجس بودن آن را فراموش كرده برسد و بدون این كه خود را آب بكشد، غسل كند و نماز بخواند، غسل و نماز او باطل است، مگر این كه به گونه ای غسل كند كه بدن قبل از غسل پاك شود; و نیز اگر جایی از اعضای وضو با رطوبت به چیزی كه نجس بودن آن را فراموش كرده برسد و پیش از آن كه آنجا را آب بكشد وضو بگیرد و نماز بخواند، وضو و نمازش باطل می باشد، مگر این كه به گونه ای باشد كه قبل وضو اعضای وضو پاك شود.
(مسأله 837) اگر بدن و لباس كسی كه یك لباس دارد نجس شود و به اندازه آب كشیدن یكی از آنها آب داشته باشد، چنانچه بتواند لباسش را بیرون آورد، باید بدن را آب بكشد و نماز را به دستوری كه برای برهنگان گفته شد بجا آورد، و احتیاطاً با لباس نیز نماز را اعاده نماید و اگر به واسطه سرما یا عذر دیگری نتواند لباسش را بیرون آورد، در صورتی كه نجاست هر دو مساوی باشد، مثلاً هر دو ادرار یا خون باشد یا نجاست بدن شدیدتر باشد، مثلاً نجاست آن ادرار باشد كه باید دو مرتبه آن را آب كشید، احتیاط واجب آن است كه بدن را آب بكشد و اگر نجاست لباس بیشتر یا شدیدتر باشد، هر كدام از بدن یا لباس را كه بخواهد، می تواند آب بكشد.
(مسأله 838) كسی كه غیر از لباس نجس لباس دیگری ندارد و وقت تنگ است یا احتمال نمی دهد كه لباس پاك پیدا كند، اگر به واسطه سرما یا عذر دیگری نتواند لباس را بیرون بیاورد، باید در همان لباس نماز بخواند و نماز او صحیح است. ولی، چنانچه بتواند لباس را بیرون آورد، باید نماز را به دستوری كه برای برهنگان گفته شد بجا آورد و احتیاطاً نماز را با همان لباس اعاده نماید.
(مسأله 839) اگر كسی كه دو لباس دارد بداند یكی از آنها نجس است و نتواند آنها
[144]
را آب بكشد و نداند كدام یك از آنها نجس است، چنانچه وقت داشته باشد باید با هر دو لباس نماز بخواند، مثلاً اگر بخواهد نماز ظهر و عصر بخواند، باید با هر كدام یك نماز ظهر و یك نماز عصر بخواند ولی، اگر وقت تنگ باشد، باید نماز را به دستوری كه برای برهنگان گفته شد بجا آورد و به احتیاط واجب آن نماز را با لباس پاك قضا نیز نماید.
شرط دوم: لباس نمازگزار باید مباح باشد و كسی كه می داند پوشیدن لباس غصبی حرام است، اگر عمداً در لباس غصبی یا در لباسی كه نخ یا دگمه یا چیز دیگر آن غصبی است نماز بخواند، باید آن نماز را با لباس غیر غصبی اعاده نماید.
(مسأله 840) اگر كسی كه می داند پوشیدن لباس غصبی حرام است، ولی نمی داند نماز را باطل می كند عمداً با لباس غصبی نماز بخواند، باید آن نماز را با لباس غیر غصبی اعاده كند.
(مسأله 841) اگر نداند یا فراموش كند كه لباس او غصبی است و با آن نماز بخواند، نمازش صحیح است. ولی اگر خودش آن لباس را غصب كرده باشد و بعد فراموش كرده و با آن نماز بخواند، به احتیاط واجب باید آن نماز را اعاده كند.
(مسأله 842) اگر نداند یا فراموش كند كه لباس او غصبی است و در بین نماز بفهمد، چنانچه چیز دیگری عورت او را پوشانده باشد و بتواند فـوراً یا بدون این كه موالات ـ یعنی پی درپی بودن نماز ـ به هم بخورد لباس غصبی را بیرون آورد، باید آن را بیرون آورد و نمازش صحیح است. و اگر چیز دیگری عورت او را نپوشانده باشد یا نتواند لباس غصبی را فوراً بیرون آورد یا در صورت بیرون آوردن، پی درپی بودن نماز به هم بخورد، در صورتی كه به مقدار یك ركعت نیز وقت داشته باشد، باید نماز را رها كند و با لباس غیر غصبی نماز بخواند. و اگر این مقدار نیز وقت نداشته باشد، باید در حال نماز لباس را بیرون آورد و مانند نماز برهنگان، نماز را تمام نماید.
(مسأله 843) اگر كسی برای حفظ جان خود با لباس غصبی نماز بخواند یا مثلاً برای این كه دزد لباس غصبی را نبرد با آن نماز بخواند، نمازش صحیح است.
(مسأله 844) اگر با عین پولی كه خمس یا زكات آن را نداده لباس بخرد، نماز خواندن در آن لباس باطل است ولی، اگر به ذمّه بخرد و در هنگام معامله قصدش این باشد كه از پولی كه خمس یا زكات آن را نداده، پول لباس را بدهد، در این صورت
[145]
نمازش باطل نیست، اگرچه احتیاط مستحب اعاده این نماز است.
شرط سوم: لباس نمازگزار باید از اجزای حیوان مرده ای كه خون جهنده دارد ـ یعنی حیوانی كه اگر رگ آن را ببرند خون از آن جستن می كند ـ نباشد، بلكه اگر از حیوان مرده ای كه مانند ماهی، خون جهنده ندارد نیز لباس تهیّه كند، احتیاط واجب آن است كه با آن نماز نخواند.
(مسأله 845) بنابر احتیاط واجب نباید چیزی از مردار كه روح داشته ـ مانند گوشت و پوست آن ـ همراه نمازگزار باشد، اگرچه لباس او نیز نباشد.
(مسأله 846) اگر چیزی از مردار حلال گوشت، مانند مو و پشم، كه روح ندارد همراه نمازگزار باشد یا با لباسی كه از آنها تهیّه كرده اند نماز بخواند، نماز او صحیح است.
شرط چهارم: لباس نمازگزار باید از حیوان حرام گوشت نباشد و اگر مویی از آن هم همراه نمازگزار باشد، نماز او باطل است.
(مسأله 847) اگر آب دهان یا بینی یا رطوبت دیگری از حیوان حرام گوشت، مانند گربه، بر بدن یا لباس نمازگزار باشد، چنانچه مرطوب باشد، نماز باطل و اگر خشك شده و عین آن برطرف شده باشد، نماز صحیح است.
(مسأله 848) اگر مو، عرق و آب دهان كسی بر بدن یا لباس نمازگزار باشد و یا مروارید و موم و عسل همراه او باشد، اشكال ندارد.
(مسأله 849) اگر شك داشته باشد لباسی از حیوان حلال گوشت است یا از حیوان حرام گوشت، چه در داخل و چه در خارج كشور تهیّه شده باشد، احتیاطاً با آن نماز نخواند.
(مسأله 850) اگر انسان احتمال دهد دگمه صدفی و مانند آن از حیوان است، نماز خواندن با آن مانعی ندارد، و همچنین اگر بداند صدف است و احتمال بدهد كه صدف گوشت نداشته باشد، نماز خواندن با آن مانعی ندارد.
(مسأله 851) نماز خواندن با پوست سنجاب و خز اشكال ندارد.
(مسأله 852) اگر با لباسی كه نمی داند كه از حیوان حرام گوشت است یا نه نماز بخواند، نمازش صحیح است ولی، اگر فراموش كرده باشد و یا جاهل به مسأله باشد، بنابر احتیاط واجب باید آن نماز را دوباره بخواند.
[146]
(مسأله 853) اگر غیر از لباسی كه از حیوان حرام گوشت تهیّه شده لباس دیگری نداشته باشد، چنانچه ناچار به پوشیدن لباس باشد، می تواند با همان لباس نماز بخواند، و اگر ناچار نباشد، باید به دستوری كه برای برهنگان گفته شد نماز را بجا آورد و بنابر احتیاط واجب، یك نماز دیگر نیز با همان لباس بخواند.
شرط پنجم: پوشیدن لباس طلاباف برای مرد حرام و نماز با آن باطل است ولی، برای زن در نماز و غیر آن اشكال ندارد.
(مسأله 854) زینت كردن با طلا، مثل آویختن زنجیر طلا به سینه و به دست كردن انگشتر طلا و بستن ساعت مچی طلا به دست، برای مرد حرام و نماز خواندن با آنها باطل است، و احتیاط واجب آن است كه از استعمال عینك طلا نیز خودداری كند اما اگر از آنها در حال نماز استفاده نكند بلكه فقط همراه داشته باشد ـ مثلاً در جیب خود بگذارد ـ نماز صحیح است ولی، زینت كردن با طلا، برای زن در نماز و غیر آن اشكال ندارد.
(مسأله 855) زینت كردن با انگشتر پلاتین و امثال آن كه از طلا ساخته نشده باشند و همچنین گذاشتن دندان طلا ـ در صورتی كه ظاهر نباشد ـ برای مرد اشكال ندارد و نماز با آن صحیح است.
(مسأله 856) اگر مردی نداند یا فراموش كند كه مثلاً انگشتر او از طلاست و با آن نماز بخواند، چنانچه در آموختن مسأله كوتاهی نكرده باشد نماز او صحیح است.
شرط ششم: لباس مرد نمازگزار باید از ابریشم خالص نباشد و نماز خواندن با آن باطل است و در غیر نماز نیز پوشیدن آن برای مرد حرام است. و چیزی كه ساتر نیست ـ مانند بند شلوار و عرقچین ـ نیز به احتیاط واجب نباید از ابریشم خالص باشد.
(مسأله 857) اگر آستر تمام لباس یا آستر مقداری از آن ابریشم خالص باشد، پوشیدن آن برای مرد حرام و نماز در آن باطل است.
(مسأله 858) پوشیدن لباسی كه نمی داند از ابریشم خالص است یا از چیزی دیگر، اشكال ندارد ولی، احتیاط واجب آن است كه با آن نماز خوانده نشود.
(مسأله 859) اگر دستمال ابریشمی و مانند آن در جیب مرد باشد، اشكال ندارد و نماز را باطل نمی كند.
(مسأله 860) پوشیدن لباس ابریشمی برای زن در نماز و غیر نماز اشكال ندارد.
[147]
(مسأله 861) پوشیدن لباس غصبی و ابریشمی خالص و طلاباف و لباسی كه از مردار تهیّه شده، در حال ناچاری مانعی ندارد، و نیز كسی كه ناچار است لباس بپوشد و لباس دیگری غیر از اینها ندارد و تا آخر وقت نیز ناچاری او از بین نمی رود، می تواند با آن لباسها نماز بخواند.
(مسأله 862) اگر غیر از لباس غصبی و لباسی كه از مردار تهیّه شده و لباس ابریشمی خالص یا طلاباف برای مرد، لباس دیگری نداشته باشد و ناچار نباشد لباس بپوشد، باید به دستوری كه برای برهنگان گفته شد، نماز بخواند و احتیاطاً نماز را با همان لباس اعاده یا قضا نماید.
(مسأله 863) اگر چیزی نداشته باشد كه عورت خود را در نماز با آن بپوشاند، واجب است آن را ـ اگرچه با كرایه یا خریداری باشد ـ تهیّه نماید ولی، اگر تهیه آن به قدری پول لازم داشته باشد كه نسبت به دارایی او زیاد باشد یا به نحوی باشد كه اگر پول را به مصرف لباس برساند، به حال او ضرر داشته باشد، باید به دستوری كه برای برهنگان گفته شد نماز بخواند.
(مسأله 864) اگر به كسی كه لباس ندارد لباس ببخشند یا عاریه دهند، چنانچه قبول كردن آن برای او مشقّت نداشته باشد، باید قبول كند بلكه، اگر عاریه كردن یا طلب بخشش برای او سخت نباشد، باید از كسی كه لباس دارد طلب بخشش یا عاریه نماید.
(مسأله 865) بنابر احتیاط واجب باید انسان از پوشیدن لباس شهرت ـ كه پارچه یا رنگ یا دوخت آن برای كسی كه می خواهد آن را بپوشد معمول نیست ـ خودداری كند ولی، اگر با آن لباس نماز بخواند اشكال ندارد.
(مسأله 866) احتیاط واجب آن است كه مرد لباس زنانه و زن لباس مردانه نپوشد ولی، اگر با آن لباس نماز بخواند اشكال ندارد.
(مسأله 867) اگر كسی كه باید خوابیده نماز بخواند برهنه باشد و لحاف یا تشك او نجس یا از ابریشم خالص یا از اجزای حیوان حرام گوشت باشد، احتیاط واجب آن است كه در نماز خود را با آنها نپوشاند.
مواردی كه لازم نیست بدن و لباس نمازگزار پاك باشد
[148]
(مسأله 868) در سه صورت ـ كه تفصیل آنها خواهد آمد ـ اگر بدن یا لباس نمازگزار نجس باشد، نماز او صحیح است:
اوّل: به واسطه زخم یا جراحت یا دملی كه در بدن اوست، لباس یا بدن او به خون آلوده شده باشد.دوم: بدن یا لباس او به مقدار كمتر از درهم (كه تقریباً به اندازه بند سر انگشت سبّابه است) به خون آلوده باشد.سوم: ناچار باشد با بدن یا لباس نجس نماز بخواند.
در دو صورت نیز اگر فقط لباس نمازگزار نجس باشد، نماز او صحیح است:
اوّل: لباسهای كوچك او، مانند جوراب و عرقچین، نجس شده باشند.دوم: لباس مادری كه پرستار بچّه است نجس شده باشد و احكام این پنج صورت به تفصیل در مسائل بعد گفته می شود.
(مسأله 869) اگر در بدن یا لباس نمازگزار خون زخم یا جراحت یا دمل باشد و همچنین اگر چركی كه با خون بیرون آمده یا عرق متّصل به زخم یا دوایی كه روی زخم گذاشته اند و نجس شده، در بدن یا لباس او باشد، چنانچه به نحوی باشد كه آب كشیدن بدن یا لباس یا تعویض لباس در آن شرایط برای بیشتر مردم سخت باشد، تا وقتی كه زخم یا جراحت یا دمل خوب نشده است، می تواند با آن خون نماز بخواند.
(مسأله 870) اگر خونِ بریدگی، دمل و زخمی كه بزودی خوب می شود و شستن آن آسان است در بدن یا لباس نمازگزار باشد، نماز او باطل است.
(مسأله 871) اگر جایی از بدن یا لباس كه با زخم فاصله دارد با رطوبت زخم نجس شود، جایز نیست با آن نماز بخواند ولی، اگر مقداری از بدن یا لباس كه معمولاً به رطوبت زخم آلوده می شود با رطوبت آن نجس شود، نماز خواندن با آن مانعی ندارد.
(مسأله 872) اگر از زخمی كه داخل دهان و بینی و مانند آنهاست خونی به بدن یا لباس برسد، ظاهراً می توان با آن نماز خواند، و نیز با خون بَواسیری كه دانه های آن بیرون است می توان نماز خواند، امّا در صورتی كه دانه های آن در باطن باشند، احتیاط آن است كه با لباس یا بدنی كه به این خون آلوده است نماز خوانده نشود.
(مسأله 873) اگر كسی كه بدنش زخم است در بدن یا لباس خود خونی ببیند و نداند خون زخم است یا خون دیگر، احتیاط واجب آن است كه با آن نماز نخواند.
[149]
(مسأله 874) اگر چند زخم در بدن باشد و به گونه ای نزدیك هم باشند كه یك زخم حساب شود، تا وقتی همه خوب نشده اند، نماز خواندن با خون آنها اشكال ندارد ولی، اگر به قدری از هم دور باشند كه هر كدام یك زخم حساب شوند، هر یك كه خوب شد، باید برای نماز بدن و لباس را از خون آن آب بكشد.
(مسأله 875) اگر سر سوزنی خونِ حیض یا نفاس در بدن یا لباس نمازگزار باشد، نماز او باطل است. و بنابر احتیاط واجب خون استحاضه و خون سگ، خوك، كافر، مردار و حیوان حرام گوشت نیز همین حكم را دارند ولی، نماز خواندن با خون های دیگر مثل خون بدن انسان یا خون حیوان حلال گوشت، اگرچه در چند جای بدن و لباس باشند، در صورتی كه روی هم كمتر از درهم باشند اشكال ندارد.
(مسأله 876) اگر خونی به لباس بی آستر بریزد و به پشت آن برسد، احتیاط واجب آن است كه دو لكه خون حساب شود مگر این كه لباس به قدری نازك باشد كه یك لكه به حساب آید و ملاك در مسأله عرف است، و اگر پشت آن جداگانه خونی شود، بنابر احتیاط واجب باید هر كدام را جدا حساب نمود، پس اگر خون هایی كه در پشت و روی لباسند روی هم كمتر از یك درهم باشند، نماز با آن لباس صحیح است و اگر بیشتر باشند، نماز با آن باطل است.
(مسأله 877) اگر روی لباسی كه آستر دارد خون بریزد و به آستر آن برسد و یا به آستر بریزد و روی لباس خونی شود، باید هر كدام را جدا حساب نمود; پس اگر مجموع خون روی لباس و آستر كمتر از درهم باشد، نماز با آن صحیح است و اگر بیشتر باشد، نماز با آن باطل است.
(مسأله 878) اگر خون بدن یا لباس كمتر از درهم باشد و رطوبتی از خارج به آن برسد، در صورتی كه خون و رطوبتی كه به آن رسیده به اندازه درهم یا بیشتر شود و اطراف را آلوده كند، نماز با آن باطل است و اگر رطوبت و خون به اندازه درهم نشود ولی اطراف را آلوده كند، احتیاطاً نمی توان به آن نماز خواند ولی اگر اطراف را آلوده نكند، نماز خواندن با آن بی اشكال است، همچنین اگر رطوبت با خون مخلوط شود و از بین برود، نماز صحیح است.
(مسأله 879) اگر بدن یا لباس خونی نشود ولی، به واسطه رسیدن به خون متنجس
[150]
شود، اگرچه مقداری كه متنجس شده كمتر از درهم باشد، نمی توان با آن نماز خواند.
(مسأله 880) اگر خونی كه در بدن یا لباس است كمتر از درهم باشد و نجاست دیگری به آن برسد، مثلاً یك قطره ادرار روی آن بریزد، نماز خواندن با آن جایز نیست.
(مسأله 881) اگر لباسهای كوچك نمازگزار، مثل عرقچین و جوراب كه نمی توان با آنها عورت را پوشاند، نجس باشند، چنانچه از مردار و حیوان حرام گوشت درست نشده باشند، نماز با آنها صحیح است و نیز اگر با انگشتری نجس نماز بخواند اشكال ندارد.
(مسأله 882) چیزهای كوچكی كه پوشش نمازگزار محسوب نمی شوند ـ مثل چاقو، پول، ساعت و مانند آن ـ اگر نجس باشند جایز است به هنگام نماز همراه نمازگزار باشند.
(مسأله 883) احتیاط آن است كه چیز نجسی كه با آن می توان عورت را پوشاند همراه نمازگزار نباشد ولی، كسی كه این مسأله را نمی دانسته و به این نحو نماز خوانده، لازم نیست آن نمازها را قضا كند.
(مسأله 884) اگر مادری كه پرستار بچّه است و بیشتر از یك لباس ندارد در هر شبانه روز یك مرتبه لباس خود را آب بكشد، اگرچه تا روز دیگر لباس او به ادرار بچّه نجس شود، می تواند با آن لباس نماز بخواند ولی، احتیاط مستحب آن است كه لباس خود را در آخر روز آب بكشد تا بتواند نماز ظهر و عصر و مغرب و عشا را با لباس پاك یا با نجاست كم تری بجا آورد. و نیز اگر بیشتر از یك لباس دارد ولی ناچار است كه همه آنها را بپوشد، چنانچه در شبانه روز یك مرتبه همه آنها را آب بكشد كافی است. ولی زنی كه مادر آن بچّه نیست، اگرچه یك لباس بیشتر نداشته باشد، احتیاطاً برای هر نماز اگر لباسش نجس شد، باید آن را آب بكشد و با لباس پاك نماز بخواند.
چیزهایی كه در لباس نمازگزار مستحب است
(مسأله 885) چند چیز در لباس نمازگزار مستحب است كه از آن جمله اند: عمامه با تَحتُ الحَنَك، پوشیدن عبا و لباس سفید و پاكیزه ترین لباسها و استعمال بوی خوش و به دست كردن انگشتری عقیق.
چیزهایی كه در لباس نمازگزار مكروه است
[151]
(مسأله 886) چند چیز در لباس نمازگزار مكروه است كه از آن جمله اند: پوشیدن لباس سیاه، چرك و تنگ و لباس شرابخوار و لباس كسی كه از نجاست پرهیز نمی كند و پوشیدن لباسی كه نقش صورت دارد و نیز باز بودن دكمه های لباس و به دست كردن انگشتری كه نقش صورت دارد.
اوّل: آن كه پاك باشد. دوم: آن كه مباح باشد. سوم: آن كه از اجزای مردار نباشد.چهارم: آن كه از اجزای حیوان حرام گوشت نباشد. پنجم و ششم: آن كه اگر
[141]
نمازگزار مرد است، لباس او ابریشم خالص و طلاباف نباشد. تفصیل اینشروط در مسائل آینده بیان می شود.
شرط اوّل: لباس نمازگزار باید پاك باشد و اگر كسی عمداً با بدن یا لباس نجس نماز بخواند، نمازش باطل است.
(مسأله 825) كسی كه نمی داند نماز با بدن و لباس نجس باطل است، اگر در ندانستن حكم مسأله مقصر باشد و با بدن یا لباس نجس نماز بخواند، نمازش باطل می باشد.
(مسأله 826) اگر به واسطه تقصیر در ندانستن مسأله، نجاست چیز نجسی را نداند، مثلاً نداند عرق كافر غیر كتابی نجس است، و با آن نماز بخواند، نمازش باطل است.
(مسأله 827) اگر نداند كه بدن یا لباسش نجس است و بعد از نماز بفهمد نجس بوده، نماز او صحیح است ولی، احتیاط مستحب آن است كه اگر وقت دارد دوباره آن نماز را بخواند.
(مسأله 828) اگر فراموش كند كه بدن یا لباسش نجس است و در بین نماز یا بعد از آن به خاطر آورد، باید نماز را دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید.
(مسأله 829) اگر بدن یا لباس كسی كه در وسعت وقت مشغول نماز است در بین نماز نجس شود و پیش از آن كه چیزی از نماز را با نجاست بخواند، متوجّه این موضوع شود یا بفهمد كه بدن یا لباس او نجس است و شك كند كه همان وقت نجس شده یا از قبل نجس بوده، در صورتی كه آب كشیدن بدن یا لباس یا عوض كردن لباس یا بیرون آوردن آن، نماز را به هم نزند، باید در بین نماز بدن یا لباس را آب بكشد یا لباس را عوض نماید یا اگر چیز دیگری عورت او را پوشانده، لباس را بیرون آورد. ولی، اگر به نحوی باشد كه در صورت آب كشیدن بدن یا لباس یا تعویض یا بیرون آوردن لباس، نماز به هم بخورد باید نماز را رها كند و دوباره با بدن و لباس پاك نماز بخواند.
(مسأله 830) اگر لباس كسی كه در تنگی وقت مشغول نماز است در بین نماز نجس شود و پیش از آن كه چیزی از نماز را با نجاست بخواند بفهمد كه نجس شده یا بفهمد كه لباس او نجس است و شك كند كه همان وقت نجس شده یا از پیش نجس بوده، در صورتی كه آب كشیدن یا عوض كردن یا بیرون آوردن لباس نماز را به هم نزند و بتواند
[142]
لباس را بیرون آورد، باید لباس را آب بكشد یا عوض كند یا اگر چیز دیگری عورت او را پوشانده، لباس را بیرون آورد و نماز را تمام كند. اما، اگر چیز دیگری عورت او را نپوشانده باشد و لباس را نیز نتواند آب بكشد یا عوض كند، باید لباس را بیرون آورد و به دستوری كه برای برهنگان گفته شد نماز را تمام كند و احتیاطاً آن را با لباس و بدن پاك قضا نیز بنماید، ولی چنانچه به گونه ای باشد كه اگر لباس را آب بكشد یا عوض كند، نماز به هم بخورد و به واسطه سرما و مانند آن نیز نتواند لباس را بیرون آورد، باید با همان حال نماز را تمام كند و نماز او صحیح است.
(مسأله 831) اگر بدن كسی كه در تنگی وقت مشغول نماز است در بین نماز نجس شود و پیش از آن كه چیزی از نماز را با نجاست بخواند متوجّه این موضوع شود یا بفهمد بدن او نجس است و شك كند كه همان وقت نجس شده یا از پیش نجس بوده، در صورتی كه آب كشیدن بدن نماز را به هم نزند، باید آن را آب بكشد و اگر نماز را به هم بزند، باید با همان حال نماز را تمام كند و نماز او صحیح است.
(مسأله 832) كسی كه در پاك بودن بدن یا لباس خود شك دارد، اگر پیش از زمان شك، علم به نجاست آن نداشته، باید آن را جستجو كند و اگر اثری از نجاست در آن نیافت و پس از نماز فهمید كه نجس بوده، نمازش صحیح است ولی اگر پیش از نماز جستجو نكند، احتیاطاً باید نمازش را اعاده كند و اگر وقت آن گذشته باشد، آن را قضا نماید; و اگر پیش از آن كه شك كند، می دانسته كه لباس یا بدنش نجس است و سپس شك كرد و پس از نماز فهمید كه در حال نماز نجس بوده، باید نماز خود را اعاده كند و اگر وقت گذشته باشد، آن را قضا نماید.
(مسأله 833) اگر لباس را آب بكشد و اطمینان یابد یا یقین كند كه پاك شده است و با آن نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد پاك نشده، احتیاطاً باید نماز را اعاده كند و اگر وقت آن گذشته باشد، آن را قضا نماید.
(مسأله 834) اگر خونی در بدن یا لباس خود ببیند و یقین یا اطمینان یابد كه از خونهای نجس نیست، مثلاً اطمینان یابد كه خون پشه است، چنانچه بعد از نماز بفهمد از خون هایی بوده كه نمی شود با آن نماز خواند، احتیاطاً باید نماز را اعاده كند و اگر وقت آن گذشته باشد، آن را قضا نماید.
[143]
(مسأله 835) اگر اطمینان یابد خونی كه در بدن یا لباس اوست، خون نجسی است كه نماز با آن صحیح است، مثلاً اطمینان یابد خون زخم و دمل است، چنانچه بعد از نماز بفهمد خونی بوده كه نماز با آن باطل است، احتیاطاً باید نماز را اعاده كند و اگر وقت آن گذشته باشد، آن را قضا نماید.
(مسأله 836) اگر نجس بودن چیزی را فراموش كند و بدن یا لباسش با رطوبت به آن برسد و در حال فراموشی نماز بخواند و بعد از نماز به خاطر آورد، نماز او صحیح است. ولی، اگر بدنش با رطوبت به چیزی كه نجس بودن آن را فراموش كرده برسد و بدون این كه خود را آب بكشد، غسل كند و نماز بخواند، غسل و نماز او باطل است، مگر این كه به گونه ای غسل كند كه بدن قبل از غسل پاك شود; و نیز اگر جایی از اعضای وضو با رطوبت به چیزی كه نجس بودن آن را فراموش كرده برسد و پیش از آن كه آنجا را آب بكشد وضو بگیرد و نماز بخواند، وضو و نمازش باطل می باشد، مگر این كه به گونه ای باشد كه قبل وضو اعضای وضو پاك شود.
(مسأله 837) اگر بدن و لباس كسی كه یك لباس دارد نجس شود و به اندازه آب كشیدن یكی از آنها آب داشته باشد، چنانچه بتواند لباسش را بیرون آورد، باید بدن را آب بكشد و نماز را به دستوری كه برای برهنگان گفته شد بجا آورد، و احتیاطاً با لباس نیز نماز را اعاده نماید و اگر به واسطه سرما یا عذر دیگری نتواند لباسش را بیرون آورد، در صورتی كه نجاست هر دو مساوی باشد، مثلاً هر دو ادرار یا خون باشد یا نجاست بدن شدیدتر باشد، مثلاً نجاست آن ادرار باشد كه باید دو مرتبه آن را آب كشید، احتیاط واجب آن است كه بدن را آب بكشد و اگر نجاست لباس بیشتر یا شدیدتر باشد، هر كدام از بدن یا لباس را كه بخواهد، می تواند آب بكشد.
(مسأله 838) كسی كه غیر از لباس نجس لباس دیگری ندارد و وقت تنگ است یا احتمال نمی دهد كه لباس پاك پیدا كند، اگر به واسطه سرما یا عذر دیگری نتواند لباس را بیرون بیاورد، باید در همان لباس نماز بخواند و نماز او صحیح است. ولی، چنانچه بتواند لباس را بیرون آورد، باید نماز را به دستوری كه برای برهنگان گفته شد بجا آورد و احتیاطاً نماز را با همان لباس اعاده نماید.
(مسأله 839) اگر كسی كه دو لباس دارد بداند یكی از آنها نجس است و نتواند آنها
[144]
را آب بكشد و نداند كدام یك از آنها نجس است، چنانچه وقت داشته باشد باید با هر دو لباس نماز بخواند، مثلاً اگر بخواهد نماز ظهر و عصر بخواند، باید با هر كدام یك نماز ظهر و یك نماز عصر بخواند ولی، اگر وقت تنگ باشد، باید نماز را به دستوری كه برای برهنگان گفته شد بجا آورد و به احتیاط واجب آن نماز را با لباس پاك قضا نیز نماید.
شرط دوم: لباس نمازگزار باید مباح باشد و كسی كه می داند پوشیدن لباس غصبی حرام است، اگر عمداً در لباس غصبی یا در لباسی كه نخ یا دگمه یا چیز دیگر آن غصبی است نماز بخواند، باید آن نماز را با لباس غیر غصبی اعاده نماید.
(مسأله 840) اگر كسی كه می داند پوشیدن لباس غصبی حرام است، ولی نمی داند نماز را باطل می كند عمداً با لباس غصبی نماز بخواند، باید آن نماز را با لباس غیر غصبی اعاده كند.
(مسأله 841) اگر نداند یا فراموش كند كه لباس او غصبی است و با آن نماز بخواند، نمازش صحیح است. ولی اگر خودش آن لباس را غصب كرده باشد و بعد فراموش كرده و با آن نماز بخواند، به احتیاط واجب باید آن نماز را اعاده كند.
(مسأله 842) اگر نداند یا فراموش كند كه لباس او غصبی است و در بین نماز بفهمد، چنانچه چیز دیگری عورت او را پوشانده باشد و بتواند فـوراً یا بدون این كه موالات ـ یعنی پی درپی بودن نماز ـ به هم بخورد لباس غصبی را بیرون آورد، باید آن را بیرون آورد و نمازش صحیح است. و اگر چیز دیگری عورت او را نپوشانده باشد یا نتواند لباس غصبی را فوراً بیرون آورد یا در صورت بیرون آوردن، پی درپی بودن نماز به هم بخورد، در صورتی كه به مقدار یك ركعت نیز وقت داشته باشد، باید نماز را رها كند و با لباس غیر غصبی نماز بخواند. و اگر این مقدار نیز وقت نداشته باشد، باید در حال نماز لباس را بیرون آورد و مانند نماز برهنگان، نماز را تمام نماید.
(مسأله 843) اگر كسی برای حفظ جان خود با لباس غصبی نماز بخواند یا مثلاً برای این كه دزد لباس غصبی را نبرد با آن نماز بخواند، نمازش صحیح است.
(مسأله 844) اگر با عین پولی كه خمس یا زكات آن را نداده لباس بخرد، نماز خواندن در آن لباس باطل است ولی، اگر به ذمّه بخرد و در هنگام معامله قصدش این باشد كه از پولی كه خمس یا زكات آن را نداده، پول لباس را بدهد، در این صورت
[145]
نمازش باطل نیست، اگرچه احتیاط مستحب اعاده این نماز است.
شرط سوم: لباس نمازگزار باید از اجزای حیوان مرده ای كه خون جهنده دارد ـ یعنی حیوانی كه اگر رگ آن را ببرند خون از آن جستن می كند ـ نباشد، بلكه اگر از حیوان مرده ای كه مانند ماهی، خون جهنده ندارد نیز لباس تهیّه كند، احتیاط واجب آن است كه با آن نماز نخواند.
(مسأله 845) بنابر احتیاط واجب نباید چیزی از مردار كه روح داشته ـ مانند گوشت و پوست آن ـ همراه نمازگزار باشد، اگرچه لباس او نیز نباشد.
(مسأله 846) اگر چیزی از مردار حلال گوشت، مانند مو و پشم، كه روح ندارد همراه نمازگزار باشد یا با لباسی كه از آنها تهیّه كرده اند نماز بخواند، نماز او صحیح است.
شرط چهارم: لباس نمازگزار باید از حیوان حرام گوشت نباشد و اگر مویی از آن هم همراه نمازگزار باشد، نماز او باطل است.
(مسأله 847) اگر آب دهان یا بینی یا رطوبت دیگری از حیوان حرام گوشت، مانند گربه، بر بدن یا لباس نمازگزار باشد، چنانچه مرطوب باشد، نماز باطل و اگر خشك شده و عین آن برطرف شده باشد، نماز صحیح است.
(مسأله 848) اگر مو، عرق و آب دهان كسی بر بدن یا لباس نمازگزار باشد و یا مروارید و موم و عسل همراه او باشد، اشكال ندارد.
(مسأله 849) اگر شك داشته باشد لباسی از حیوان حلال گوشت است یا از حیوان حرام گوشت، چه در داخل و چه در خارج كشور تهیّه شده باشد، احتیاطاً با آن نماز نخواند.
(مسأله 850) اگر انسان احتمال دهد دگمه صدفی و مانند آن از حیوان است، نماز خواندن با آن مانعی ندارد، و همچنین اگر بداند صدف است و احتمال بدهد كه صدف گوشت نداشته باشد، نماز خواندن با آن مانعی ندارد.
(مسأله 851) نماز خواندن با پوست سنجاب و خز اشكال ندارد.
(مسأله 852) اگر با لباسی كه نمی داند كه از حیوان حرام گوشت است یا نه نماز بخواند، نمازش صحیح است ولی، اگر فراموش كرده باشد و یا جاهل به مسأله باشد، بنابر احتیاط واجب باید آن نماز را دوباره بخواند.
[146]
(مسأله 853) اگر غیر از لباسی كه از حیوان حرام گوشت تهیّه شده لباس دیگری نداشته باشد، چنانچه ناچار به پوشیدن لباس باشد، می تواند با همان لباس نماز بخواند، و اگر ناچار نباشد، باید به دستوری كه برای برهنگان گفته شد نماز را بجا آورد و بنابر احتیاط واجب، یك نماز دیگر نیز با همان لباس بخواند.
شرط پنجم: پوشیدن لباس طلاباف برای مرد حرام و نماز با آن باطل است ولی، برای زن در نماز و غیر آن اشكال ندارد.
(مسأله 854) زینت كردن با طلا، مثل آویختن زنجیر طلا به سینه و به دست كردن انگشتر طلا و بستن ساعت مچی طلا به دست، برای مرد حرام و نماز خواندن با آنها باطل است، و احتیاط واجب آن است كه از استعمال عینك طلا نیز خودداری كند اما اگر از آنها در حال نماز استفاده نكند بلكه فقط همراه داشته باشد ـ مثلاً در جیب خود بگذارد ـ نماز صحیح است ولی، زینت كردن با طلا، برای زن در نماز و غیر آن اشكال ندارد.
(مسأله 855) زینت كردن با انگشتر پلاتین و امثال آن كه از طلا ساخته نشده باشند و همچنین گذاشتن دندان طلا ـ در صورتی كه ظاهر نباشد ـ برای مرد اشكال ندارد و نماز با آن صحیح است.
(مسأله 856) اگر مردی نداند یا فراموش كند كه مثلاً انگشتر او از طلاست و با آن نماز بخواند، چنانچه در آموختن مسأله كوتاهی نكرده باشد نماز او صحیح است.
شرط ششم: لباس مرد نمازگزار باید از ابریشم خالص نباشد و نماز خواندن با آن باطل است و در غیر نماز نیز پوشیدن آن برای مرد حرام است. و چیزی كه ساتر نیست ـ مانند بند شلوار و عرقچین ـ نیز به احتیاط واجب نباید از ابریشم خالص باشد.
(مسأله 857) اگر آستر تمام لباس یا آستر مقداری از آن ابریشم خالص باشد، پوشیدن آن برای مرد حرام و نماز در آن باطل است.
(مسأله 858) پوشیدن لباسی كه نمی داند از ابریشم خالص است یا از چیزی دیگر، اشكال ندارد ولی، احتیاط واجب آن است كه با آن نماز خوانده نشود.
(مسأله 859) اگر دستمال ابریشمی و مانند آن در جیب مرد باشد، اشكال ندارد و نماز را باطل نمی كند.
(مسأله 860) پوشیدن لباس ابریشمی برای زن در نماز و غیر نماز اشكال ندارد.
[147]
(مسأله 861) پوشیدن لباس غصبی و ابریشمی خالص و طلاباف و لباسی كه از مردار تهیّه شده، در حال ناچاری مانعی ندارد، و نیز كسی كه ناچار است لباس بپوشد و لباس دیگری غیر از اینها ندارد و تا آخر وقت نیز ناچاری او از بین نمی رود، می تواند با آن لباسها نماز بخواند.
(مسأله 862) اگر غیر از لباس غصبی و لباسی كه از مردار تهیّه شده و لباس ابریشمی خالص یا طلاباف برای مرد، لباس دیگری نداشته باشد و ناچار نباشد لباس بپوشد، باید به دستوری كه برای برهنگان گفته شد، نماز بخواند و احتیاطاً نماز را با همان لباس اعاده یا قضا نماید.
(مسأله 863) اگر چیزی نداشته باشد كه عورت خود را در نماز با آن بپوشاند، واجب است آن را ـ اگرچه با كرایه یا خریداری باشد ـ تهیّه نماید ولی، اگر تهیه آن به قدری پول لازم داشته باشد كه نسبت به دارایی او زیاد باشد یا به نحوی باشد كه اگر پول را به مصرف لباس برساند، به حال او ضرر داشته باشد، باید به دستوری كه برای برهنگان گفته شد نماز بخواند.
(مسأله 864) اگر به كسی كه لباس ندارد لباس ببخشند یا عاریه دهند، چنانچه قبول كردن آن برای او مشقّت نداشته باشد، باید قبول كند بلكه، اگر عاریه كردن یا طلب بخشش برای او سخت نباشد، باید از كسی كه لباس دارد طلب بخشش یا عاریه نماید.
(مسأله 865) بنابر احتیاط واجب باید انسان از پوشیدن لباس شهرت ـ كه پارچه یا رنگ یا دوخت آن برای كسی كه می خواهد آن را بپوشد معمول نیست ـ خودداری كند ولی، اگر با آن لباس نماز بخواند اشكال ندارد.
(مسأله 866) احتیاط واجب آن است كه مرد لباس زنانه و زن لباس مردانه نپوشد ولی، اگر با آن لباس نماز بخواند اشكال ندارد.
(مسأله 867) اگر كسی كه باید خوابیده نماز بخواند برهنه باشد و لحاف یا تشك او نجس یا از ابریشم خالص یا از اجزای حیوان حرام گوشت باشد، احتیاط واجب آن است كه در نماز خود را با آنها نپوشاند.
مواردی كه لازم نیست بدن و لباس نمازگزار پاك باشد
[148]
(مسأله 868) در سه صورت ـ كه تفصیل آنها خواهد آمد ـ اگر بدن یا لباس نمازگزار نجس باشد، نماز او صحیح است:
اوّل: به واسطه زخم یا جراحت یا دملی كه در بدن اوست، لباس یا بدن او به خون آلوده شده باشد.دوم: بدن یا لباس او به مقدار كمتر از درهم (كه تقریباً به اندازه بند سر انگشت سبّابه است) به خون آلوده باشد.سوم: ناچار باشد با بدن یا لباس نجس نماز بخواند.
در دو صورت نیز اگر فقط لباس نمازگزار نجس باشد، نماز او صحیح است:
اوّل: لباسهای كوچك او، مانند جوراب و عرقچین، نجس شده باشند.دوم: لباس مادری كه پرستار بچّه است نجس شده باشد و احكام این پنج صورت به تفصیل در مسائل بعد گفته می شود.
(مسأله 869) اگر در بدن یا لباس نمازگزار خون زخم یا جراحت یا دمل باشد و همچنین اگر چركی كه با خون بیرون آمده یا عرق متّصل به زخم یا دوایی كه روی زخم گذاشته اند و نجس شده، در بدن یا لباس او باشد، چنانچه به نحوی باشد كه آب كشیدن بدن یا لباس یا تعویض لباس در آن شرایط برای بیشتر مردم سخت باشد، تا وقتی كه زخم یا جراحت یا دمل خوب نشده است، می تواند با آن خون نماز بخواند.
(مسأله 870) اگر خونِ بریدگی، دمل و زخمی كه بزودی خوب می شود و شستن آن آسان است در بدن یا لباس نمازگزار باشد، نماز او باطل است.
(مسأله 871) اگر جایی از بدن یا لباس كه با زخم فاصله دارد با رطوبت زخم نجس شود، جایز نیست با آن نماز بخواند ولی، اگر مقداری از بدن یا لباس كه معمولاً به رطوبت زخم آلوده می شود با رطوبت آن نجس شود، نماز خواندن با آن مانعی ندارد.
(مسأله 872) اگر از زخمی كه داخل دهان و بینی و مانند آنهاست خونی به بدن یا لباس برسد، ظاهراً می توان با آن نماز خواند، و نیز با خون بَواسیری كه دانه های آن بیرون است می توان نماز خواند، امّا در صورتی كه دانه های آن در باطن باشند، احتیاط آن است كه با لباس یا بدنی كه به این خون آلوده است نماز خوانده نشود.
(مسأله 873) اگر كسی كه بدنش زخم است در بدن یا لباس خود خونی ببیند و نداند خون زخم است یا خون دیگر، احتیاط واجب آن است كه با آن نماز نخواند.
[149]
(مسأله 874) اگر چند زخم در بدن باشد و به گونه ای نزدیك هم باشند كه یك زخم حساب شود، تا وقتی همه خوب نشده اند، نماز خواندن با خون آنها اشكال ندارد ولی، اگر به قدری از هم دور باشند كه هر كدام یك زخم حساب شوند، هر یك كه خوب شد، باید برای نماز بدن و لباس را از خون آن آب بكشد.
(مسأله 875) اگر سر سوزنی خونِ حیض یا نفاس در بدن یا لباس نمازگزار باشد، نماز او باطل است. و بنابر احتیاط واجب خون استحاضه و خون سگ، خوك، كافر، مردار و حیوان حرام گوشت نیز همین حكم را دارند ولی، نماز خواندن با خون های دیگر مثل خون بدن انسان یا خون حیوان حلال گوشت، اگرچه در چند جای بدن و لباس باشند، در صورتی كه روی هم كمتر از درهم باشند اشكال ندارد.
(مسأله 876) اگر خونی به لباس بی آستر بریزد و به پشت آن برسد، احتیاط واجب آن است كه دو لكه خون حساب شود مگر این كه لباس به قدری نازك باشد كه یك لكه به حساب آید و ملاك در مسأله عرف است، و اگر پشت آن جداگانه خونی شود، بنابر احتیاط واجب باید هر كدام را جدا حساب نمود، پس اگر خون هایی كه در پشت و روی لباسند روی هم كمتر از یك درهم باشند، نماز با آن لباس صحیح است و اگر بیشتر باشند، نماز با آن باطل است.
(مسأله 877) اگر روی لباسی كه آستر دارد خون بریزد و به آستر آن برسد و یا به آستر بریزد و روی لباس خونی شود، باید هر كدام را جدا حساب نمود; پس اگر مجموع خون روی لباس و آستر كمتر از درهم باشد، نماز با آن صحیح است و اگر بیشتر باشد، نماز با آن باطل است.
(مسأله 878) اگر خون بدن یا لباس كمتر از درهم باشد و رطوبتی از خارج به آن برسد، در صورتی كه خون و رطوبتی كه به آن رسیده به اندازه درهم یا بیشتر شود و اطراف را آلوده كند، نماز با آن باطل است و اگر رطوبت و خون به اندازه درهم نشود ولی اطراف را آلوده كند، احتیاطاً نمی توان به آن نماز خواند ولی اگر اطراف را آلوده نكند، نماز خواندن با آن بی اشكال است، همچنین اگر رطوبت با خون مخلوط شود و از بین برود، نماز صحیح است.
(مسأله 879) اگر بدن یا لباس خونی نشود ولی، به واسطه رسیدن به خون متنجس
[150]
شود، اگرچه مقداری كه متنجس شده كمتر از درهم باشد، نمی توان با آن نماز خواند.
(مسأله 880) اگر خونی كه در بدن یا لباس است كمتر از درهم باشد و نجاست دیگری به آن برسد، مثلاً یك قطره ادرار روی آن بریزد، نماز خواندن با آن جایز نیست.
(مسأله 881) اگر لباسهای كوچك نمازگزار، مثل عرقچین و جوراب كه نمی توان با آنها عورت را پوشاند، نجس باشند، چنانچه از مردار و حیوان حرام گوشت درست نشده باشند، نماز با آنها صحیح است و نیز اگر با انگشتری نجس نماز بخواند اشكال ندارد.
(مسأله 882) چیزهای كوچكی كه پوشش نمازگزار محسوب نمی شوند ـ مثل چاقو، پول، ساعت و مانند آن ـ اگر نجس باشند جایز است به هنگام نماز همراه نمازگزار باشند.
(مسأله 883) احتیاط آن است كه چیز نجسی كه با آن می توان عورت را پوشاند همراه نمازگزار نباشد ولی، كسی كه این مسأله را نمی دانسته و به این نحو نماز خوانده، لازم نیست آن نمازها را قضا كند.
(مسأله 884) اگر مادری كه پرستار بچّه است و بیشتر از یك لباس ندارد در هر شبانه روز یك مرتبه لباس خود را آب بكشد، اگرچه تا روز دیگر لباس او به ادرار بچّه نجس شود، می تواند با آن لباس نماز بخواند ولی، احتیاط مستحب آن است كه لباس خود را در آخر روز آب بكشد تا بتواند نماز ظهر و عصر و مغرب و عشا را با لباس پاك یا با نجاست كم تری بجا آورد. و نیز اگر بیشتر از یك لباس دارد ولی ناچار است كه همه آنها را بپوشد، چنانچه در شبانه روز یك مرتبه همه آنها را آب بكشد كافی است. ولی زنی كه مادر آن بچّه نیست، اگرچه یك لباس بیشتر نداشته باشد، احتیاطاً برای هر نماز اگر لباسش نجس شد، باید آن را آب بكشد و با لباس پاك نماز بخواند.
چیزهایی كه در لباس نمازگزار مستحب است
(مسأله 885) چند چیز در لباس نمازگزار مستحب است كه از آن جمله اند: عمامه با تَحتُ الحَنَك، پوشیدن عبا و لباس سفید و پاكیزه ترین لباسها و استعمال بوی خوش و به دست كردن انگشتری عقیق.
چیزهایی كه در لباس نمازگزار مكروه است
[151]
(مسأله 886) چند چیز در لباس نمازگزار مكروه است كه از آن جمله اند: پوشیدن لباس سیاه، چرك و تنگ و لباس شرابخوار و لباس كسی كه از نجاست پرهیز نمی كند و پوشیدن لباسی كه نقش صورت دارد و نیز باز بودن دكمه های لباس و به دست كردن انگشتری كه نقش صورت دارد.